'n Reisgenoot van stilte

Ons het lanklaas gesels! My hoop is dat dit met jou goed gaan...veral wat die formatio-reis betref. Dit was ietwat van 'n hibberneer tyd vir my die afgelope drie weke en dit nie net oor die koue nie. Hoewel ons gesels meer grens aan 'n monoloog voer, help die dwang-skryf my op die reis en om erns daarmee te maak.

Na 'n ope belydenis teenoor twee vriende oor my soeke na stilte en die worsteling om by tye/plekke van stilte kom, kry ek twee dae later 'n e-pos met 'n uitnodiging: "Ek wil vandag erens vir 'n uur in stilte deur Emmarentia park gaan stap. Jy's welkom om my te join! Enige tyd voor 16:00 sal goed wees. Laat weet. Shalom! Tom" Ek en Tom het tydens die etensuur in stilte deur Emmarentia gaan stap en daar is genoeg vista's vir gebed, meditasie, stilte of net wees. By die halpad-draai gaan sit ons simbolies by 'n bankie oorkant die Wes-park begrafplaas. Die verkeer druis onophoudelik tussen die dood en die stilte.

Die ontdekking in Spreuke kom weer by my op: Wysheid staan op die hoek van die markplein en roep! Ek soek haar soveel keer net in die ontvlugting.
Terwyl 'n paar Indian Mina's my oog vang, reflekteer ek oor hoe ek soos hulle maar geneig is om aan te pas by my omgewing en my omgewing se seisoene, dieet en gewoontes. Soms hoop ek om meer die kultuur van ons tyd te beïnvloed as wat ek daardeur gevorm word, maar my oortuigings fladder meestal in my kop. In hierdie middag-uur-dwaal tussen die stilte, die gedruis en die dood vang iets my oog. 'n Spierwit duif vladder speels tot hier reg voor ons twee se swygmoment en ek besef alles sal okay wees...tussen die stilte, die gedruis, die dood en my vreemdelingskap.

Ons stap terug en gesels die laaste vyf minute voor ons groet. Met my omdraai waai vir Tom troon die Hillbrow toring aan die een kant bo my opelug tempel uit, 'n entjie links herken ek Sandton se ontbloting en die SAUK toring vul die leegte aan die regterkant. Ek dink hardop wanneer ek in die Landy klim, "Stilte in die stad is 'n middagete-uur ver." Wanneer Tom by die hek verby my ry besef ek hardop "Nee, stilte is 'n reisgenoot van stilte ver."

My aanvoeling met die dissiplines en die soeke na die kontemplatiewe leefstyl is eenvoudig die wysheid van 'n afrika gesegde: "As jy vinnig wil reis, reis alleen. As jy ver wil reis, reis saam."
Jy kan ook nie hierdie reis alleen aanpak nie.

Wanneer die alledaagse die besondere word.

Ek het toevallig vanoggend ‘n opmerking teenoor kollega, Pieter, gemaak waaroor ek sal moet nadink:  “As ek dan die ‘Formatio’-kursus vir 2011 ontwikkel het, bloot vir die geestelike ontwaking wat ek daardeur ervaar, dan skuld ek al my ‘Formatio’-vriende ‘n groot geskenk”. 

Dit is werklik hoe ek voel:  as júlle ingeskryf het vir ‘n kursus … wat my dwing om weekliks baie hieroor te lees… en wat my, deur die baie leeswerk, by ‘n spirituele verdieping bry, dan speel julle, elkeen, ‘n groot rol in my eie geestelike storie.  Dalk is dit van almal van ons waar:  méér mense speel ‘n rol in ons lewenstorie as wie ons erkenning voor gee.

Om te dink dat mense wat eeue voor ons geleef het, ons - wat na hulle kom – se lewens so kan raak!  Die bronne wat geloofsversterkend inwerk op ons lewe is legio!

Só laai ek die kleine juweelboekie van ene Lauren Winner op my kindle af:  Mudhouse Sabbath.  Nóg een van die vele boeke wat ek maandeliks aankoop om my voor te berei vir die geloofsdissiplines.  Verlede Vrydagmiddag sit-lê ek op die bed, verslind omtrent elke bladsy.  Dit wat ek in die bladsye lees, dwing my om twee vriendinne te bel:  “kom eet vanaand by my”.  Hoekom?  Want die Sabbat word nie alleen deurgebring nie!  So eenvoudig soos dit!

Soms het ‘n mens stilte en afsondering meer nodig, sodat jy juis, daarna, kan opstaan en die telefoon oplig:  ek nooi jou in my lewe in.  Stilte en afsondering, ook die sabbatsviering (wat die simbool van afsondering is) word die brug wat ons weer help om ons lewe met ander mense te vul.

Hierdie vrou se eenvoudige skryfstyl roer my siel.  Sy maak van elke ding in haar dag ‘n geestelike dissipline.  So word die enkele psalm wat sy lees (en bokant haar voordeur op die kosyn plak) byvoorbeeld die stimulus vir ‘n geestelike ervaring:  “…making Christian space out of an ordinary apartment.” 

Alles wat ons deur Formatio leer het dit as die doelwit:  om van die alledaagse ‘n besondere te maak.  En om daardie ruimte so te leef dat dit die karakter dra van leef-in-die-teenwoordgheid-van-God.

Jy sluit hierdie naweek af met die “laaste” nadenke oor die geloofsdissiplines van stilte, afsondering en Sabbatsviering.  Mag dit vir jou dan, hierdie naweek ook wees:  “this is the beginning of making Christian space out of (the) ordinary …”.

DIE REIS NA BINNE: STILTE, LUISTER, AFSONDERING, SABBATSRUS

STILTE

When I speak, it is a demand that others remain silent so I alone may be heard. When I am silent, I hear my true self and reach my soul. When I am silent, I hear with a caring heart.  Silence teaches us to know reality by respecting it where words have defiled it. If our life is poured out in useless words, we will never hear anything because we have said everything before we had anything to say. . . . . Thomas Merton)

LUISTER

Too much talking restricts our capacity to listen, banishes mindfulness and open the door to distraction and escapism.  Talking too much often convinces us of the correctness of our own conclusions and leads some into thinking they are wise.  It can be a subtle exercise in arrogance and superiority (Michael Casey uit “Guide to Living”)

AFSONDERING

Retire from the world each day to some private spot, even if it be only the bedroom (for a while I retreated to the furnace room for want of a better place). Stay in the secret place till the surrounding noises begin to fade out of your heart and a sense of God's presence envelopes you. Listen for the inward Voice till you learn to recognize it. Stop trying to compete with others. Give yourself to God and then be what and who you are without regard to what others think. Learn to pray inwardly every moment. After a while you can do this even while you work. Read less, but more of what is important to your inner life. Never let your mind remain scattered for very long. Call home your roving thoughts. Gaze on Christ with the eyes of your soul. Practice spiritual concentration. All the above is contingent upon a right relation to God through Christ and daily meditation on the Scriptures. Lacking these, nothing will help us; granted these, the discipline recommended will go far to neutralize the evil effects of externalism and to make us acquainted with God and our own souls  (A. W. Tozer)

SABBATSRUS

The Sabbath is not merely an event that happens in time; it redefines the nature of time and how we are to live it. We will not be able to imagine how we are to live in time differently until we stand back and discover how we currently live in it. We will not be able to imagine how we are to live in time differently until we stand back and discover how we currently live in it. (Dan Sabbath)

 

STILTE ... AFSONDERING ... SABBAT

Ek het 'n "shut down”-ervaring gehad. Nee, nie met die FORMATIO-blog nie ... alhoewel daar 'n week se kuberstilte was. Ek kon my daaraan troos dat ons immers met "stilte" doenig is, daarom het ek wel nie 'n groot dringendheid gevoel om te skryf nie.

Dit was beslis iets anders. Asof iets my gedwing het om nie te skryf nie. Laat die woorde nie te vinnig neergeskryf word nie. Asof ek die waarskuwing van Paulus wou ernstig opneem dat woorde soos “klinkende simbale” kan raak. Groteske klankversteuring. Ek is ruim bewus daarvan dat ek te besig is. Ek loop in die gange in die kantoor en vang myself dat ek onnodig praat. Net niks van die FORMATIO se tweede geloofsgewoontes van stilte, afsondering en sabbatsviering wil in my hart (of mond) kom nesmaak nie.

Maar die “shut down” kom toe uit ‘n heel ander rigting: Vrydagnag word ek wakker met ‘n gevoel dat my longe “styf” voel. Saterdag is ek bewus van al strammer asemhaling. Sondag weet ek, ek wag more-oggend my dokter op sy stoeptrappies in. Iets is fout! Infeksie in my longe! Met ‘n stem wat protesteer om te praat. Asem wat nie gewillig suurstof wil intrek nie.

En so word ek gedwing om tot stilstand te kom. My stem te laat rus. My sabbat-in-my-bed. En vir die eerste keer neem ek Richard Dahlstrom se notas. Hierdie keer is ek nie “aanbieder” nie, nou is ek “deelnemer”.

Die heel eerste aanhaling by hoofstuk 9 (“Solitude”) lees ek oor en oor. My geliefde Thomas Merton aan die woord:

There should be at least a room, or some corner where no one will find you and disturb you. You should be able to untether yourself from the world and set yourself free, loosing all the fine strings and strands of tension that bind you by sight, by sound, by thought, to the presence of other men.
Once you have found such a place, be content with it, and do not be disturbed if a good reason takes you out of it. Love it, and return to it as soon as you can, and do not be too quick to change it for another”.Ek skakel my selfoon af ... internet ... rekenaar ... radio ... televisie. Kom tot bedaring. En tussen-in bedink ek Lukas 13:10-17. Die teks vir komende Sondag se prediking: die gedeelte van die vrou wat 18 jaar lank die wêreld met haar kop skuins gedraai moet aankyk. Die krom vrou wat op die Sabbatdag genees word. En ek wonder wat maak ons gebukkend? Wat maak dat ons die wêreld, en ons lewe, nie voluit in die oë kan kyk nie, omdat ons kromgedraai is? Soos Merton dit stel: “fine strings and strands of tension that bind you by sight, by sound, by thought to the presence of other people”.

 Ek wonder dit oor jou ook wat hier lees: wat maak dat jy dalk steeds nie tot bedaring kan kom nie? Nie kan regkop kom nie? Vasgevang is in die gewoonte van sleurgang?

Maar ek hoef nie te praat daaroor nie. Jou eie hart se woorde sal die praatwerk vir jou doen.

As jy net stilword. En begin luister.