Die Lewe in Oorvloed - 'n Lewe van Intimiteit

In 'n lieflike boek van Brian McLaren, "Finding our way again:  The return of the ancient practices", skryf hy

"The Ancient Way is about joining God in the spending of every day".

Bloot dit!  Niks meer nie.  Niks minder nie. 

Om die ruimte wat God in jou lewe inneem al meer te vergroot, gaan nie oor 'n "godsdienstiger" lewe nie.   Dit gaan bloot oor 'n mens wat al intenser leer om die lewe ten volle te leef.  Geloofsdissiplines help jou om die lewe wat "in oorvloed" aan jou gegee is (Joh 10), in oorvloed te leef.   Oorvloed vir 'n 21ste eeuse gesekulariseerde mens het gewis 'n heel ander betekenis as wat oorvloed vir die vroee Christendom gehad het. Oorvloed sal ons selde meet aan die maatstaf van "al intiemer met God".  En tog is dit Jesus se bedoeling.  Om 'n lewe te kan leef, al nader aan God. 

Een van die mooiste gebede wat ek ooit teegekom het, kom uit die mond van vroeg 8ste eeuse Sufi mistikus, 'n vrou met die naam van Rabi'a al Adawiya. Elke keer as ek hierdie gebed lees, weet ek, dis hoe oorvloed verstaan moet word.  Ek glo dat dit selfs die enigste gebed is wat iemand hoef te bid wat doelbewus en doelgerig geloofsgewoontes wil inoefen om groter en meer ruimte vir die Goddelike in hul lewe te wil maak.  Nie meer van enige iets anders behalwe die "sug" na God.

"As ek U lief het uit vrees vir die hel, weerhou my dan nie van die hel...

As ek U lief het uit hoop vir die paradys, weerhou my die paradys...

 As ek U lief het ter wille van U self, weerhou dan tog nie U ewige skoonheid van my nie".

As ek God leer ken, met geen ander motief as God self nie ... as ek meer ruimte maak vir God in my lewe, met geen ander verwagting as dat God se teenwoordigheid groter word nie ... as ek geloofsgewoontes wil inoefen, met geen ander verwagting as om meer van God in die alledaagse te ervaar nie ... dan ... alleen dan ... begin die "oorvloed van die lewe" sin maak.  

Om te word wat jy bedoel is om te wees

Waarmee ons ons besig-hou bepaal grootliks wie ons is, of wie ons ook al meer word.   Een van die wysste woorde het ek by ‘n ouer kollega geleer het:   “die mens wat jy in jou middeljare is, daardie selfde mens gaan jy wees as jy bejaard is ... net erger!”

Dit is wat ons gewoontes aan ons doen.  Dit maak ons nog meer hoe ons is omdat die gewoonte ons in ‘n patroon ingeoefen het om te wees wat ons vroeër reeds was.  Juis daarom is dit wys om ‘n lewensplan te bedink waarvolgens jy, doelgerig en bewustelik, struktuur aan jou lewe wil gee.  ‘n Plan om jou ou gewoontes (jou “ekkigheid”) voortdurend en in eerlikheid te ontmasker, sodat jy al meer kan word wie jy oorspronklik bedoel is om te wees:  die beeld van God. 

Jou Regula ... Jou Manifesto ... Jou Rankplaat

Op die webblad "Abbey of the Arts" is 'n hulpmiddel wat jou kan help om jou eie Regula te skryf.  Vir die haastiges maak ek sommer 'n beknopte opsomming, maar gaan lees dit gerus op hul webblad (die skakel is heel onder).

1. Hoeveel tyd wil jy op 'n dag/week/maand in jou program inruim vir stilword en luister?  Of dit luister na ander is, na God, na jou binnestem.  Hoe gaan jy die bombardering van klank en stimulasie afskakel om stil te kan word?  Wat maak jy met jou verslaafdheid aan tegnologie; televisie-kyk, ens.
2. Hoe gaan jy in jou lewe "spasie" maak vir "die ander"? Het jy 'n plek waar jy by die nuutmaak van die gemeeskap waarvan jy deel is, betrokke kan raak.  Hoeveel tyd gee jy vir "die ander" in jou week/maand?
3. Hoeveel ruim jy tyd in jou lewe in vir "sielsgenote"?  Daardie mense na wie jy kan luister omdat hulle wysheid het; daardie mense met wie jy oor die "dieper dinge van die lewe" wil praat?  Daardie mense by wie jy eerlik kan wees? 
4. Kies om "lig te leef".  Lydenstyd is die ideale tyd om na te dink oor jou versamellus en kooplus.  Hoe gaan jy weekliks vrygewigheid inoefen.  Wat gaar jy op waaraan jy verknog is?  Hoe gaan jy loskom daarvan?  Aan wie kan jy jou oormaat gee?

5. Op watter wyse wil jy nadink oor jou gawes?  Hoe bied jy dit vir jou werk, jou gesin, jou gemeenskap aan?
6. Waar maak jy tyd vir tot ruskom?  Is daar in jou dagboek tye ingeskryf vir "tot bedaring kom"?  Het jy 'n afspraak met jouself?  Hoe gereeld?  Is dit die eerste afspraak wat jy kanselleer?

7. Hoeveel tyd maak jy om na te dink oor wie jy is?  Wat in jou lewe wil jy graag verander?  Hoe lyk jou plan om dit te doen?

Jy kan meer hieroor lees by http://abbeyofthearts.com/about/monk-manifesto/

Aswoensdag: 'n Nuwe begin

Aswoensdag

Vir die grootste deel van my lewe het ek nie van "aswoensdag" geweet nie.  Van die "Kerklike Jaar" het ek darem geweet (- al is dit 'n term wat ek dalk nie in my woordeskat gehad het nie).  Ek het darem geweet van Kersfees en Pase.  Ek het geweet Pase is "belangriker", maar Kersfees het steeds altyd die opwinding gesteel.  Ek het geweet van Opstandingsondag, maar deur al die dekades was daar meer mense in die erediens op "Goeie Vrydag".  Hoe ouer ek geword het, hoe meer het die betekenis van die Kerklike Jaar (wat by Advent begin - 4 weke voor Kersfees) in my lewe 'n rol begin speel.  Soveel te meer het ek ook die Kerklike Jaar in die ritmes van my lewe begin inbou.  Soos ek die simboliek van die Kerklike Jaar al meer begryp het, het Lydenstyd tog die periode geword wat my lewe waarskynlik die meeste gevorm het - veral as 'n mens 'n paar Paasfese in die noordelike hemisfeer kon deurbring.  Die "omgekeerde seisoene" in die suidelike halfrond maak van 'n somerse Kersfees vanselfsprekend vir ons 'n meer vierende tyd.  Maar as jy eenmaal Paasfees in die noorde kon beleef, die ontploffing van groen blare en goudgeel affodille in parke sien, dan verstaan 'n mens hierdie periode in die Kerklike Jaar heeltemal anders.  Ons noem die sewe weke voor Pase "Lydenstyd".  In die oud-Engels is die woord (wat vandag vir almal van ons steeds bekend is), "Lent".  Maar hoeveel van ons hoor die woord "Lente" in "Lent".  Dis inderdaad wat met "Lent" bedoel word.  Hoeveel mense in die suidelike hemisfeer sal onmiddellik die assosiasie van "Lente" met die woord "Lydenstyd" maak?  

As ons egter hierdie verband miskyk, dan sal ons ook die betekenis van Aswoensdag miskyk.  Aswoensdag is die begin van die belangrike "40 dae"-simbool wat dwarsdeur die Bybel 'n rol speel.  In hierdie geval begin die 40 dae-aftelling vanjaar vandag, 13 Februarie en eindig op PalmSondag (24 Maart), die begin van die Heilige Week (Jesus se laaste week in Jerusalem) voor die Vrydag se kruisgebeure.  Dit is die laaste 40 dae van die winter, voor die Nuwe Lewe ("Lent") gaan aanbreek. Dit is die 40 dae wat simbolies Jesus se beproewing in die woestyn uitbeeld.  Die geloofsdissiplines wat deur die eeue ingeoefen is in hierdie 40-dae periode is die dissipline van "vas"; "gebed" en "vrygewigheid".  Dit is 'n 40-dae periode waar die dissipline van "selfondersoek" (deesdae praat ons van introspeksie) beoefen word.  Dit is 'n 40-dae periode waar gelowiges "na binne keer", alvorens die ontploffing van Nuwe Lewe aanbreek.  (Dink ook aan Ef 1:18, wanneer jy hierdie "ontploffing" van Nuwe Lewe bedink).

Aswoensdag is die 40 dae-voor-Lent(e). 

'n Periode van nadenke.

'n Periode van ruimte maak vir God.

Om te vas beteken dat jy die fokus wegdraai van die vervulling van jou eie behoeftes ... daarmee maak jy groter ruimte vir God - jy leer wat "honger na God" beteken.

Om vrygewig te wees beteken dat jy die fokus wegdraai van jou eie versamellus ... daarmee maak jy groter ruimte vir God - jy leer om "met God se hande" te versorg.

Om te bid beteken dat jy die fokus wegdraai van die leuen dat jy vir jou eie lewe verantwoordelik is ... daarmee maak jy groter ruimte vir God - jy leer om van God afhanklik te wees.

 Dit is waaroor Aswoensdag gaan! Dis waaroor die periode gaan wat met Aswoensdag ingelei word.  'n Periode van selfondersoek, bely, terugdraai.  'n Periode van erkenning, eerlikheid en nuwe insig. 

Dis hoe 'n mens begin om ruimte vir God te maak.

Geloofsdissiplines en geloofstipes

Elkeen van ons het 'n spesifieke persoonlikheidstipe.  Noem dit die "dominante" manier hoe jy "gewoonlik" optree.  Sommige mense gesels spontaan met vreemdelinge, ander nie.  Sommige voel uitgemergel as hulle die hele dag in mense se geselskap is en moet hulle batterye herhaal deur vir 'n hele ruk hulself van mense af te sonder.  Ander voel weer asof hulle aan onttrekkingsimptome ly as hulle vir 24 uur lank nie gepraat het nie.  Sommige mense neem besluite deur lank daaroor na te dink, hulle is goed voorberei; ander kan weer makliker onder druk 'n besluit neem.  Sommige wil presies weet hoe verloop die vakansieplanne, terwyl ander weer voel dit demp die spontaniteit. 

Hoe sou 'n mens se persoonlikheidstipe jou manier van glo beinvloed?  'n Ander vraag is of elkeen van ons 'n spesifieke "geloofstipe" het, soos wat ons ook 'n persoonlikheidstipe het?  Een van die redes waarom ons hierdie vraag moet kan beantwoord, is omdat dit ons ook help om ons tekortkominge raak te sien.  As ek "dominant" iemand is wat baie vinnig 'n besluit kan neem (... dit word m.a.w as 'n sterkpunt beskou), dan sal ek weet, my tekortkoming is dat ek, vanwee my vinnige besluitneming, ek nie noodwendig al die feite in agneem nie.  Daarom het ek mense nodig wat my net so bietjie kan "terughou" sodat ons saam net oor al die moontlikhede gesels.  My sterkpunt is dus ook my swakpunt ... afhangende van die situasie.

Dit is in my "geloofstipe" ook waar.  As ek iemand is wat altyd net oor God dink vanuit 'n baie rasionele invalshoek, dan gaan ek byvoorbeeld vir mense baie maklik dogmatiese kwessies kan verduidelik ... maar gaan ek vanselfsprekend verstaan as iemand van "'n ervaring" met God praat?  Dit waarin ek sterk is, impliseer altyd weer 'n leemte op 'n ander terrein ... 'n swakplek.  Geloofsontwikkeling wil my help om my sterkpunte te waardeer, en my swakpunte te ontwikkel. 

As ons glo dat ons al meer in die "die gestalte van Jesus" verander word, dan sal ons weet dat ons nie maar tevrede kan wees met net ons sterkpunte, sonder om nie gereeld die vergrootglas ook te plaas op dit wat ontluikend in ons is ... of dit wat ons selfs moet verander nie.

'n Teoloog, Christian Schwarz, het hierdie geloofstipes goed uiteengesit.  Om te weet watter tipe jy is, moet jy die geloofsvraelys invul en jouself op die grafiek inteken.  Trek 'n driehoek op jou grafiek waar jy die driepunte met mekaar verbind.  Jy sal waarskynlik vind dat daar een van die 3 is wat 'n groter getal het as die ander 2.

Hier is 'n beknopte interpretasie.  Die kleure het simboliese waarde:  groen dui op God as Skepper; Rooi dui op God as Verlosser (die kruisdood van Jesus) en Blou dui op God as Gees, "wat waai soos die wind".

 



Skuif jou lyf!

Die tema klink dalk 'n bietjie te veel na 'n potensïele Afrikaanse-treffer, laat ek dus dadelik verduidelik: Ek het vanoggend, met nét my rekenaar, geskuif na ‘n kantoor wat son kry. My kantoor sien geen son-vitamiene nie en my groen-geaardheid verhinder my om die lugversorging te gebruik. Hierdie koelte oorskadu later meer as net my lyf en ‘n verwinterde siel groei net in kilheid. Soms moet jy jou lyf skuif voor daar hoegenaamd in jou binneste ‘n verandering kan plaasvind. Twee dae se besoek aan die middestad vir gesprekke oor armoede het my ook met lyf-skuif gekonfronteer. Dit het my laat wonder oor myself en waar ek op die formatio-reis is:

Ek is baie lief vir lees en blaai deur ‘n verskeidenheid van boeke soos reisgidse, (groente)tuin-maak, volhoubare leefstyl, ekologie, sosiale omstandighede in Suid-Afrika en natuurlik ook teologie/spiritualiteit. Hierdie lees en blaai, spoel natuurlik later oor na die biblioteek van die internet met sy eindlose informasie (soms baie oppervlakkig). Uit al hierdie versamelde inligting vloei daar natuurlik heerlike gesprekke met verskillende mense wat ek regtig stimulerend vind.

Tog ontdek ek al meer dat daar ‘n Visrivier Canyon bestaan tussen abstrakte denke, argumente en oortuigings aan die een kant, en hoe ek leef of wat ek doen aan die anderkant. Vir groente om te groei - moet jy saad en jou hande in die grond kry! Om plekke te ervaar, kan jy nie ander se foto’s kyk nie -  jy moet self daar uitkom! Ek kan nie die armes verstaan deur ‘n akademiese argument daaroor te lees nie, ek moet hulle leer ken. Ek gaan nie groener word deur ‘n stapel boeke oor ekologie te lees nie. Ek sal dus my lyf moet skuif! Informasie is dalk verder van formasie as wat ons dink!

My huidige bekering is dus ‘n beweeg vanuit ‘n selfgemaakte wêreld, kom ons noem dit ‘n idée-wêreld. Weg van abstrakte na konkrete...en die enigste manier is deur my lyf op die plekke te kry waar my gedagtes dikwels heen dwaal. Die informasie-era waarin en die intellektuele verwagtinge waarmee ons leef maak dit nie maklik nie!

Dieselfde gebeur met my op die formatio-reis: Ek kan die dissiplines belees, bedink en bepraat. Dit is baie stimulerend! Soms beoefen ek dit selfs, maar te sporadies. Tog hoop ek om minder idealisties oor die kontemplatiewe leefstyl te dink/praat en dit baie eenvoudiger te leef. Dalk het jy ook nodig om klein, eenvoudige - maar gereelde - treë saam met my te gee. Wat is die volgende tree wat jy moet gee op die formatio-reis?

'n Reisgenoot van stilte

Ons het lanklaas gesels! My hoop is dat dit met jou goed gaan...veral wat die formatio-reis betref. Dit was ietwat van 'n hibberneer tyd vir my die afgelope drie weke en dit nie net oor die koue nie. Hoewel ons gesels meer grens aan 'n monoloog voer, help die dwang-skryf my op die reis en om erns daarmee te maak.

Na 'n ope belydenis teenoor twee vriende oor my soeke na stilte en die worsteling om by tye/plekke van stilte kom, kry ek twee dae later 'n e-pos met 'n uitnodiging: "Ek wil vandag erens vir 'n uur in stilte deur Emmarentia park gaan stap. Jy's welkom om my te join! Enige tyd voor 16:00 sal goed wees. Laat weet. Shalom! Tom" Ek en Tom het tydens die etensuur in stilte deur Emmarentia gaan stap en daar is genoeg vista's vir gebed, meditasie, stilte of net wees. By die halpad-draai gaan sit ons simbolies by 'n bankie oorkant die Wes-park begrafplaas. Die verkeer druis onophoudelik tussen die dood en die stilte.

Die ontdekking in Spreuke kom weer by my op: Wysheid staan op die hoek van die markplein en roep! Ek soek haar soveel keer net in die ontvlugting.
Terwyl 'n paar Indian Mina's my oog vang, reflekteer ek oor hoe ek soos hulle maar geneig is om aan te pas by my omgewing en my omgewing se seisoene, dieet en gewoontes. Soms hoop ek om meer die kultuur van ons tyd te beïnvloed as wat ek daardeur gevorm word, maar my oortuigings fladder meestal in my kop. In hierdie middag-uur-dwaal tussen die stilte, die gedruis en die dood vang iets my oog. 'n Spierwit duif vladder speels tot hier reg voor ons twee se swygmoment en ek besef alles sal okay wees...tussen die stilte, die gedruis, die dood en my vreemdelingskap.

Ons stap terug en gesels die laaste vyf minute voor ons groet. Met my omdraai waai vir Tom troon die Hillbrow toring aan die een kant bo my opelug tempel uit, 'n entjie links herken ek Sandton se ontbloting en die SAUK toring vul die leegte aan die regterkant. Ek dink hardop wanneer ek in die Landy klim, "Stilte in die stad is 'n middagete-uur ver." Wanneer Tom by die hek verby my ry besef ek hardop "Nee, stilte is 'n reisgenoot van stilte ver."

My aanvoeling met die dissiplines en die soeke na die kontemplatiewe leefstyl is eenvoudig die wysheid van 'n afrika gesegde: "As jy vinnig wil reis, reis alleen. As jy ver wil reis, reis saam."
Jy kan ook nie hierdie reis alleen aanpak nie.